zooloji |
Fransızca zoologie "hayvanbilim" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Yeni Latince zoologia sözcüğünden alıntıdır. (İlk kullanımı: 1649 Johannes Schröder, Alm. tabip ve doğabilimci.) |
|
zor |
Farsça ve Orta Farsça zūr veya zōr زور "güç, şiddet, kuvvet, zahmet" sözcüğünden alıntıdır. Farsça sözcük Avesta (Zend) dilinde aynı anlama gelen zāwar- sözcüğü ile eş kökenlidir. Bu sözcük Sanskritçe śūra शूर "güçlü, kuvvetli, yiğit" sözcüğü ile eş kökenlidir. |
|
zoraki |
Yeni Yunanca zoráki ζοράκι "biraz zor" sözcüğünden alıntıdır. Yunanca sözcük Türkiye Türkçesi zor sözcüğünün küçültme halidir. |
|
zorba |
Farsça zōrbāz زورباز "güç gösterisi yapan, pehlivan" sözcüğünden alıntıdır. |
|
zorunlu |
Yeni Türkçe zorun "mecburen" sözcüğünden Yeni Türkçe +lI(g) ekiyle türetilmiştir. Yeni Türkçe sözcük Türkiye Türkçesi zor sözcüğünden Yeni Türkçe +(I)n ekiyle türetilmiştir. |
|
zuhur |
Tarihçe (tespit edilen en eski Türkçe kaynak ve diğer örnekler) [ Aşık Paşa, Garib-name, 1330]ḳazā ve ḳader taḳdīr-i rabbānīden gelür ve dokuz felekden geçer ve ˁālem-i ẓuhūra [görünür dünyaya] kavuşur [ Dede Korkut Kitabı, 1400? yılından önce]Bu oğlan ẓuhūr édeli Dirse Hanuŋ nazarı bize eksük oldu. Köken Arapça ẓhr kökünden gelen ẓuhūr ظُهُور fuˁūl vezninde masdarıdır. "1. belirme, görünme, 2. görüntü, parıltı, gösteriş" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça ẓahara ظَهَرَ "ışıdı, parladı, belirdi" fiilininEk açıklama Aynı nihai kökten Arapça zahara زهر "parladı, ışıdı". Benzer sözcükler zuhurat Bu maddeye gönderenler izhar, mazhar, müzaheret (müzahir), nevzuhur, tezahür, zahir (zevahir), zehra (zührevî) 06.04.2019 |
|
zula |
Yeni Yunanca zúla ζούλα "1. tabaka haline getirilmiş esrar, 2. kaçak (mal), gizli (yer)" sözcüğünden alıntıdır. Yunanca sözcük Yeni Yunanca zuló ζουλώ "sıkmak, ezmek, bastırmak" fiilinden türetilmiştir. |
|
zulmet |
Arapça ẓlm kökünden gelen ẓulma(t) veya ẓulūma(t) ظُلْمَة "karanlık" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça ẓalima ظَلِمَ "hava karardı" fiilinin fuˁla(t) vezninde ismi merresidir. |
|
zulüm |
Arapça ẓlm kökünden gelen aynı anlama gelen ẓulm ظلم sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça ẓalama ظَلَمَ "zulmetti" fiilinin fuˁl vezninde masdarıdır. Bu sözcük Arapça ẓalima ظَلِمَ "karardı" fiili ile eş kökenlidir. (NOT: Arapça fiil Akatça ṣulmu "siyah" sözcüğü ile eş kökenlidir. Akatça sözcük Akatça ṣalāmu "karanlık olma" sözcüğü ile eş kökenlidir. ) |
|
zum |
İngilizce zoom "(uçak) pike yapma, (kamera) ani yaklaşma" sözcüğünden alıntıdır. İngilizce sözcük İngilizce zoom "çizgi romanlada uçak sesi" ses yansımalı sözcüğünden türetilmiştir. |
|
zurna |
Farsça sūrnāy veya surnā سورناى/سرنا "bir üflemeli çalgı, zurna" sözcüğünden alıntıdır. |
|