yel
| yeknesak |
Farsça yak يك "bir" ve Arapça nsḳ kökünden gelen nasaḳ نَسَق "düzen, nizam" sözcüklerinin bileşiğidir. (NOT: Bu sözcük Arapça nasaḳa نَسَقَ "dizdi" fiilinden türetilmiştir. ) |
|
| yekpare |
Farsça yak-pāra يك پاره "bir parça, tümleşik" sözcüğünden alıntıdır. |
|
| yeksan |
Farsça yaksān يك سان "bir gibi, beraber" sözcüğünden alıntıdır. Farsça sözcük Farsça yak يك "bir" ve Farsça sān سان "gibi, benzer" sözcüklerinin bileşiğidir. |
|
| yekta |
Farsça yaktā يكتا "1. tek, yegâne, tekil, 2. Allah" sözcüğünden alıntıdır. Farsça sözcük Orta Farsça ēyak-dāt "tek-yaratılmış, Zerdüşt inancında tanrılardan birinin sıfatı" sözcüğünden evrilmiştir. Bu sözcük Avesta (Zend) dilinde aynı anlama gelen aevo-dāta- sözcüğü ile eş kökenlidir. |
|
| yekûn |
Arapça kwn kökünden gelen yakūn يكون "eder, olur (geniş zaman üçüncü tekil şahıs)" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça kāna كان "idi, oldu" fiilinin yafˁul vezninde türevidir. |
|
| yel |
Tarihçe (tespit edilen en eski Türkçe kaynak ve diğer örnekler) Eski Türkçe: [ Uygurca İyi ve Kötü Prens Öyküsü, 1000 yılından önce]korkınçığ yel turur keme aktarılur ölür [korkunç yel çıkar gemi devrilir ölür] Türkiye Türkçesi: yel yeperek [ Enderunlu Vasıf, Divan, 1824 yılından önce]dikdiler ana da bir desti gidip yel yeperek Köken Eski Türkçe yel "rüzgâr" sözcüğünden evrilmiştir. Eski Türkçe sözcük Eski Türkçe yel- "koşmak, acele etmek, çırpınmak, uçuşmak" sözcüğü ile eş kökenlidir. Benzer sözcükler akyel, karayel, sam yeli, yel yepelek, yellenmek, yeller esmek, yelli 21.07.2015 |
|
| yel|mek |
Eski Türkçe yel- "koşturmak, acele etmek, çırpınmak" sözcüğünden alıntıdır. |
|
| yelda |
Farsça şab-i yaldā شب يلدا "eski İran dininde Mithra'nın ve Hıristiyanlıkta İsa'nın doğum günü, 25 Aralık, noel" deyiminden alıntıdır. Farsça deyim Aramice/Süryanice yld kökünden gelen yaldā ילדא "doğum, milad" sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Aramice/Süryanice yəlad ילד "doğdu" sözcüğünden türetilmiştir. |
|
| yeldirme |
Türkiye Türkçesi yeldir- "yelde dalgalanmak, telaş etmek" fiilinden Türkiye Türkçesinde +mA ekiyle türetilmiştir. Türkçe fiil Türkiye Türkçesi aynı anlama gelen yel- fiilinden Türkiye Türkçesinde +tUr- ekiyle türetilmiştir. |
|
| yele |
Eski Türkçe yāl "at yelesi" sözcüğü ile eş kökenlidir. Eski Türkçe sözcük Farsça yāl veya yal يال/يل "ense, yele" sözcüğü ile eş kökenlidir. |
|
| yelek |
Türkiye Türkçesi yelek "1. yaprak, 2. kuş kanadı tüyü, telek" sözcüğünden evrilmiştir. Türkçe sözcük Türkiye Türkçesi yel "rüzgâr, çırpıntı" fiilinden Türkiye Türkçesinde +(g)Ak ekiyle türetilmiştir. |
|