yansı|mak |
Eski Türkçe yan- "dönmek, geri gelmek" fiilinden Yeni Türkçe +sI- ekiyle türetilmiştir. |
|
yap|mak |
Eski Türkçe yap- "1. çatmak, sert sesle kapamak, örtmek, 2. çalmak, yapıştırmak, katmak, 3. duvar örmek" fiilinden evrilmiştir. |
|
yapağı |
Orta Türkçe yapağu "dokunmamış kaba yün, keçe" sözcüğünden evrilmiştir. Türkçe sözcük Eski Türkçe yap- "çarpmak, yapıştırmak, örtmek" fiilinden Eski Türkçe +AgU ekiyle türetilmiştir. |
|
yapay |
Türkiye Türkçesi yap- fiilinden Yeni Türkçe +(g)Ay ekiyle türetilmiştir. |
|
yapboz |
|
|
yapı |
Tarihçe (tespit edilen en eski Türkçe kaynak ve diğer örnekler) Eski Türkçe: [Erd, 1000 yılından önce]üstün örtügi altın yapaġı yériŋe tegi altunluġ ... bolur [üstte çatısı altta yapısı yere kadar altınlıdır] Orta Türkçe: [ İbni Mühenna, Lugat, 1310 yılından önce]yapuğ: al-bināˀ Yeni Türkçe: yapısal "strüktürel" [ Milliyet - gazete, 1964]Toplum hayatının bu önemli elemanları şunlardır: 1. Fonksiyonel, 2. Yapısal, 3. Kültürel Yeni Türkçe: yapısöküm "dekonstrüksiyon" [ Cumhuriyet - gazete, 1997]bir tür çözümleme, yapısöküm, hatta doğrudan doğruya söküm olarak görüyor fakat, bireşim boyutunu eksik bırakan bir çaba olarak saptıyorum. Köken Eski Türkçe yapıġ "1. çatı, bina örtüsü, 2. bina" sözcüğünden evrilmiştir. Eski Türkçe sözcük Eski Türkçe yap- "örtmek" fiilinden Eski Türkçe +I(g) ekiyle türetilmiştir. Daha fazla bilgi için yap- maddesine bakınız. Benzer sözcükler altyapı, özyapı, üstyapı, yapılanma, yapılaşma, yapısal, yapısalcılık, yapısöküm 06.01.2016 |
|
yapıldak |
Eski Türkçe yabıtak "çıplak" sözcüğü ile eş kökenlidir. |
|
yapıncak |
Türkiye Türkçesi yapğın veya yapğun "yapağı, keçe" sözcüğünden Türkiye Türkçesinde +çAk ekiyle türetilmiştir. |
|
yapış|mak |
Eski Türkçe yapış- "yapışmak" fiilinden evrilmiştir. Eski Türkçe fiil Eski Türkçe yap- "yapıştırmak, katmak, örtmek" fiilinden Eski Türkçe +Iş- ekiyle türetilmiştir. |
|
yapıt |
Türkiye Türkçesi yap- fiilinden Yeni Türkçe +Ut ekiyle türetilmiştir. |
|
yaprak |
Eski Türkçe aynı anlama gelen yapırġak sözcüğünden evrilmiştir. Eski Türkçe sözcük yazılı örneği bulunmayan *yapırğa- veya yalbırğa- veya yapırda- "rüzgârda titreşmek" fiilinden Eski Türkçe +Uk ekiyle türetilmiştir. |
|