turta |
İtalyanca torta "her çeşit pasta" sözcüğünden alıntıdır. İtalyanca sözcük Geç Latince torta "yuvarlak ekmek" sözcüğünden evrilmiştir. |
|
turuncu |
Türkiye Türkçesi turunc sözcüğünden +ī ekiyle türetilmiştir. |
|
turunç |
Farsça turung veya turunc ترنگ/ترنج "turunç, citrus medica veya citrus vulgaris" sözcüğünden alıntıdır. |
|
tuş |
Fransızca touche "1. dokunuş, 2. eskrimde kılıç değdirme, güreşte rakibin sırtını yere değdirme" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Fransızca toucher "dokunmak" fiilinin fiilden türetilmiş isimidir. Bu sözcük Geç Latince aynı anlama gelen yazılı örneği bulunmayan *toccare fiilinden alıntıdır. Geç Latince fiil ses yansımalı sözcüğünden türetilmiştir. |
|
tuşe |
Fransızca toucher "dokunuş" fiilinden alıntıdır. |
|
tut|mak |
Tarihçe (tespit edilen en eski Türkçe kaynak ve diğer örnekler) Eski Türkçe: [ Orhun Yazıtları, 735]bengü il tuta olurtaçı sen [sonsuza dek devlet sahibi olacaksın] Türkiye Türkçesi: [ Meninski, Thesaurus, 1680]χoş tutmak, başak tutmak, cin tutmak, māye tutmak, mekān tutmak, maˀtem tutmak, atüp tutmak, sözini tutmak, yerini tutmak, yükini tutmak, tutalüm ki, tutunmak, ay ve gün tutulması Köken Eski Türkçe tut- "tutmak, yakalamak, sahip olmak" fiilinden evrilmiştir. Eski Türkçe fiil Eski Türkçe yazılı örneği bulunmayan *turt- "durdurmak, bloke etmek" biçiminden evrilmiş olabilir; ancak bu kesin değildir. Bu sözcük Eski Türkçe tur- "durmak" fiilinden Eski Türkçe +It- ekiyle türetilmiştir. Daha fazla bilgi için dur- maddesine bakınız. Ek açıklama Anlam itibariyle dur- fiilinin geçişli/ettirgen halidir. • Doğal ses evrimiyle Türkiye Türkçesi dut- şeklini almış, ancak İstanbul ağzında tut- telaffuzuna geri dönülmüştür. Türevlerde ve Anadolu ağızlarında önseste /d/ görülür (karş. dudak). Benzer sözcükler atıp tutmak, ay tutulmak, tut ki, tutacak, tutak, tutturmak, tutuk, tutukluk, tutulmak, tutunmak Bu maddeye gönderenler dudak, tutam, tutamak, tutanak, tutarık, tutarlık, tutkal, tutku, tutkun, tutmaç, tutsak, tutucu, tutuklu, tutum, tutuş- 30.12.2015 |
|
tutam |
Eski Türkçe tutam "bir el tutumu, deste" sözcüğünden evrilmiştir. (NOT: Eski Türkçe sözcük Eski Türkçe aynı anlama gelen tutum sözcüğü ile eş kökenlidir. ) Bu sözcük Eski Türkçe tut- fiilinden Eski Türkçe +Am ekiyle türetilmiştir. |
|
tutamak |
Türkiye Türkçesi tut- fiilinden Türkiye Türkçesinde +(A)mAk ekiyle türetilmiştir. |
|
tutanak |
Türkiye Türkçesi tut- fiilinden Yeni Türkçe +AnAk ekiyle türetilmiştir. |
|
tutarık |
Türkiye Türkçesi tut- fiilinden türetilmiştir. |
|
tutarlık |
Türkiye Türkçesi tutar sözcüğünden Yeni Türkçe +lIk ekiyle türetilmiştir. |
|