| kıvran|mak |
Türkiye Türkçesi kıvra- "kıvrılmak, buruşmak" fiilinden Türkiye Türkçesinde +In- ekiyle türetilmiştir. |
|
| kıy|mak |
Eski Türkçe kıy- "(bıçak veya başka aletle) kesmek, bedensel ceza vermek" fiilinden evrilmiştir. Eski Türkçe fiil Eski Türkçe kıd- "kesmek" fiilinden evrilmiştir. |
|
| kıyafet |
Arapça ḳyf kökünden gelen ḳiyāfa(t) قيافة "1. kılık, dış görünüm, 2. kişinin görüntüsünden hangi aile veya aşirete mensup olduğunu anlama ilmi, 3. bir kavim veya aşirete özgü giyim tarzı" sözcüğünden alıntıdır. |
|
| kıyak |
Eski Türkçe kıy- fiilinden Türkiye Türkçesinde +(g)Ak ekiyle türetilmiştir. |
|
| kıyam |
Arapça ḳwm kökünden gelen ḳiyām قيام "ayağa kalkma, kalkışma" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça ḳāma قام "durdu, ayağa kalktı" fiilinin fiˁāl vezninde masdarıdır. |
|
| kıyamet |
Tarihçe (tespit edilen en eski Türkçe kaynak ve diğer örnekler) [ Kutadgu Bilig, 1069]ḳıyāmatta körkit tolun teg yüzin [kıyamet günü göster dolunay gibi yüzünü] kıyamet kopmak [ anon., Tezkiretü'l-Evliya terc., 1341]halk içinde kıyāmet kopdı kim vasfa gelmez kızıl kıyamet [ Evliya Çelebi, Seyahatname, 1665]dipi ve boran ve kızıl kıyāmet çekerek Köken Arapça ḳwm kökünden gelen ḳiyāma(t) قيامة "1. kalkışma, 2. İslam mitolojisinde ölülerin topluca dirilmesi" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça ḳāma قام "ayağa kalktı, durdu" fiilinin fiˁāla(t) vezninde masdarıdır. Daha fazla bilgi için kamet maddesine bakınız. Ek açıklama Arapça sözcüğün dinî anlamı muhtemelen Süryanice ḳiyāmā (aynı anlamda) biçiminden mülhemdir. Süryanice sözcük Yeni Yunanca anástasis (aynı anlamda) çevirisidir. ▪ Jeffery, Foreign Vocabulary of the Qur'an sf. 244. • Kıyamet kopmak deyiminde kopmak fiilinin özgün anlamı olan "kalkmak" kıyamet ile aynıdır. Benzer sözcükler kış kıyamet, kızıl kıyamet 10.12.2015 |
|
| kıyas |
Arapça ḳys kökünden gelen ḳiyās قياس "ölçüm, karşılaştırma, benzetme yoluyla akıl yürütme" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça ḳāsa قاس "ölçtü, karşılaştırdı" fiilinin fiˁāl vezninde masdarıdır. |
|
| kıyı |
Eski Türkçe kıdıġ "kenar" sözcüğünden evrilmiştir. Eski Türkçe sözcük Eski Türkçe kıd- "kesmek" fiilinden Eski Türkçe +I(g) ekiyle türetilmiştir. |
|
| kıyma |
Eski Türkçe kıy- fiilinden Türkiye Türkçesinde +mA ekiyle türetilmiştir. |
|
| kıymet |
Arapça ḳwm kökünden gelen ḳīma(t) قِيْمة "değer, nicelik" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça ḳāma قَامَ "durdu, kıvamlı idi, değerli idi" fiilinin fiˁla(t) vezninde ismi merresidir. |
|
| kıymık |
(NOT: Eski Türkçe kıyık veya kıyuk "kıyılmış şey, yonga" sözcüğü ile eş kökenli olabilir; ancak bu kesin değildir. ) Eski Türkçe sözcük Eski Türkçe kıy- fiilinden Eski Türkçe +mUk ekiyle türetilmiştir. |
|
Yeradları sözlüğü
Kişi adları sözlüğü