donanım |
Türkiye Türkçesi donan- fiilinden Türkiye Türkçesinde +Im ekiyle türetilmiştir. |
|
donat|mak |
Eski Türkçe tonat- "giydirmek" fiilinden evrilmiştir. Eski Türkçe fiil Eski Türkçe yazılı örneği bulunmayan *tona- biçiminden Eski Türkçe +It- ekiyle türetilmiştir. Bu sözcük Eski Türkçe ton "giysi" sözcüğünden türetilmiştir. |
|
dondurma |
Türkiye Türkçesi doŋdur- fiilinden Türkiye Türkçesinde +mA ekiyle türetilmiştir. |
|
done |
Fransızca donnée "veri" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Geç Latince donata "verilmiş şeyler" sözcüğünden evrilmiştir. Bu sözcük Latince donare "bağışlamak, vermek" fiilinin geçmiş zaman fiil-sıfatı nötr çoğuludur. Latince fiil Latince donum "verme, verilen şey, ödül, hediye" sözcüğünün isimden türetilmiş fiilidir. Latince sözcük Latince dare "vermek" fiilinden türetilmiştir. |
|
donkişot |
Don Quijote "İspanyol yazar Cervantes'in roman kahramanı" özel adından alıntıdır. Bu sözcük İspanyolca don "bir saygı hitabı, bay" (NOT: Bu sözcük Latince dominus "efendi, sahip" sözcüğünden evrilmiştir. ) ve İspanyolca quijote "kalçayı örten zırh" sözcüklerinin bileşiğidir. (NOT: İspanyolca sözcük Katalanca cuixot "kalça" sözcüğünden alıntıdır. Katalanca sözcük Latince aynı anlama gelen coxa sözcüğünden alıntıdır. ) |
|
donör |
Tarihçe (tespit edilen en eski Türkçe kaynak ve diğer örnekler) "kan veya organ bağışlayan kişi" [ Milliyet - gazete, 1967]Beyoğlu İlkyardım Hastanesi'ne başvuran kan vericiler (bunlara donör diyoruz ) 25'i kadın olmak üzere 200 kişidir. Köken İngilizce donor "bağışlayan, hayır amacıyla veren" sözcüğünden alıntıdır. İngilizce sözcük Fransızca donneur "veren" sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Latince donator "bağışlayan, armağan eden" sözcüğünden evrilmiştir. Latince sözcük Latince donare "bağışlamak" fiilinden +(t)or ekiyle türetilmiştir. Daha fazla bilgi için done maddesine bakınız. Ek açıklama Türkçede İngilizcedeki anlamıyla alındığı halde Fransızca telaffuz tercih edilmiştir. İngilizce sözcük Fransızca ara biçimden alıntıdır; fakat Latincedeki daha dar anlamını korumuştur. 14.01.2015 |
|
donut |
İngilizce doughnut veya donut "yağda kızartılmış hamur halkası, pişi" sözcüğünden alıntıdır. İngilizce sözcük İngilizce dough "hamur" (NOT: Bu sözcük Eski İngilizce aynı anlama gelen daig sözcüğünden evrilmiştir. Eski İngilizce sözcük Germence yazılı örneği bulunmayan *daig- biçiminden evrilmiştir. Germence biçim Hintavrupa Anadilinde yazılı örneği bulunmayan *dʰei̯ǵʰ- "yoğurmak" biçiminden evrilmiştir. ) ve İngilizce nut "fındık, topçuk" sözcüklerinin bileşiğidir. (NOT: İngilizce sözcük Germence yazılı örneği bulunmayan *hnut- "ceviz, her türlü çekirdek" biçiminden evrilmiştir. Germence biçim Hintavrupa Anadilinde aynı anlama gelen yazılı örneği bulunmayan *knut- biçiminden evrilmiştir. ) |
|
dopamin |
İngilizce dopamine "sinir sistemini etkileyen bir hormon" sözcüğünden alıntıdır. İngilizce sözcük İngilizce dopa "DihydrOxyPhenethylAmine maddesinin kısa adı" sözcüğünden türetilmiştir. |
|
doping |
İngilizce doping "ilaçlama, uyuştrurucu uygulama" sözcüğünden alıntıdır. İngilizce sözcük İngilizce dope "ilaç, uyuşturucu" sözcüğünden +ing ekiyle türetilmiştir. Bu sözcük Holandaca doopen "daldırmak, bulamak, sos katmak" fiilinden türetilmiştir. Holandaca fiil Germence yazılı örneği bulunmayan *deup- biçiminden evrilmiştir. |
|
dore |
Fransızca doré "altın kaplama, altın rengi" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Geç Latince deauratus sözcüğünden evrilmiştir. Bu sözcük Geç Latince deaurare "altınlamak, altın kaplamak" fiilinin geçmiş zaman fiil-sıfatııdır. Geç Latince fiil Latince aurum "altın" sözcüğünün isimden türetilmiş fiilidir. Latince sözcük Hintavrupa Anadilinde aynı anlama gelen yazılı örneği bulunmayan *h₂ews-¹ (*aws-) biçiminden evrilmiştir. |
|
dormöz |
Fransızca dormeuse "1. uyuyan, uykucu, 2. yatak olarak kullanılabilen kanape veya şezlong" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Fransızca dormir "uyumak" fiilinin dişilidir. Bu sözcük Latince aynı anlama gelen dormire fiilinden evrilmiştir. Latince fiil Hintavrupa Anadilinde yazılı örneği bulunmayan *drm-yo- biçiminden evrilmiştir. Bu biçim Hintavrupa Anadilinde yazılı örneği bulunmayan *drem- "uyumak" kökünden türetilmiştir. |
|