dakika |
Arapça dḳḳ kökünden gelen daḳīḳa(t) دقيقة "1. partikül, incelik, ayrıntı, nüans, 2. derecenin altmışta biri" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça daḳḳa دقّ "inceltti, küçülttü" fiilinden alıntıdır. |
|
daksil |
Daksil ticari markasından türetilmiştir. Bu sözcük Türkiye Türkçesi daktilo silgisi deyiminden türetilmiştir. |
|
daktilo |
Fransızca dactylo sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Fransızca dactylographe "parmakla yazma aygıtı" sözcüğünün kısaltmasıdır. Bu sözcük Eski Yunanca dáktylos δάκτυλος "parmak" ve Eski Yunanca graphḗ γραφή "yazı" sözcüklerinin bileşiğidir. |
|
dal |
Eski Türkçe tāl "ağaç dalı" sözcüğünden evrilmiştir. |
|
dal|mak |
Eski Türkçe tal- "1. çarpılmak, (bir şeye) çarpmak, 2. hastalanmak, özellikle sara veya akıl hastalığına tutulmak, sevdalanmak" fiilinden evrilmiştir. |
|
dala|mak |
Tarihçe (tespit edilen en eski Türkçe kaynak ve diğer örnekler) Kıpçakça: [ Ebu Hayyan, Kitabu'l-İdrak, 1312]ıt taladı [köpek ısırdı] Türkiye Türkçesi: [ Hızır Paşa, Müntehab-ı Şifa, 1400 yılından önce]ve kuduz it ṭaladuğuna ve kulunca müfiddür. Köken Orta Türkçe tala- "(köpek) ısırmak, (ısırgan otu) yakmak" fiilinden evrilmiştir. Benzer sözcükler dalağan, dalaş 01.01.2016 |
|
dalak |
Eski Türkçe talak "1. sevda, melankoli, 2. bir organ, dalak" sözcüğünden evrilmiştir. Eski Türkçe sözcük Eski Türkçe tal "dalak" sözcüğünden Eski Türkçe +Ak ekiyle türetilmiştir. Bu sözcük Eski Türkçe tal- "1. çarpılmak, 2. cinnet getirmek, aklını yitirmek" fiili ile eş kökenli olabilir; ancak bu kesin değildir. (Kaynak: OTWF I.75.) |
|
dalalet |
Arapça ḍll kökünden gelen ḍalāla(t) ضلالة "yoldan çıkma, azma, sapma, sapkınlık" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça ḍalla ضَلَّ "saptı, yanlış yola gitti" fiilinin faˁāla(t) vezninde masdarıdır. |
|
dalaş|mak |
Orta Türkçe tala- "ısırmak" fiilinden Türkiye Türkçesinde +Iş- ekiyle türetilmiştir. |
|
dalga |
Orta Türkçe talkaġ veya talkan "denizde çırpıntı, dalga" sözcüğünden evrilmiştir. Türkçe sözcük Orta Türkçe yazılı örneği bulunmayan *talka- "çırpınmak, çalkalanmak" fiilinden Türkiye Türkçesinde +I(g) ekiyle türetilmiştir. Bu sözcük Eski Türkçe tal- "çarpmak, çırpmak" fiilinden türetilmiştir. |
|
dalgıç |
Türkiye Türkçesi dal- fiilinden Türkiye Türkçesinde +(g)Iç ekiyle türetilmiştir. |
|