as1 |
Fransızca as "iskambilde birli, bir işte başta gelen kimse" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Latince as "en küçük bakır para birimi" sözcüğünden evrilmiştir. |
|
as2 |
Eski Türkçe as "bir tür küçük memeli, kakım, ermin" sözcüğünden evrilmiştir. |
|
asa |
Arapça ˁṣw kökünden gelen ˁaṣā عصا "değnek, baston" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Aramice/Süryanice ˁṣ kökünden gelen ˁeṣ, ˁeṣā עֵצָא "ağaç" sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük İbranice aynı anlama gelen ˁeṣah עֵצָה sözcüğü ile eş kökenlidir. |
|
asabiye |
Arapça ˁṣb kökünden gelen ˁaṣab عصب "sinir" sözcüğünden türetilmiştir. |
|
asabiyet |
Arapça ˁṣb kökünden gelen ˁaṣabiyya(t) "aşiret dayanışması, hamiyet, fanatizm" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça ˁaṣaba(t) "aralarında kan bağı bulunan akraba topluluğu" sözcüğünden +īya(t)2 ekiyle türetilmiştir. Bu sözcük Arapça ˁaṣaba عَصَبَ "bağlandı, sarmaş dolaş oldu, (urgan) ördü" fiilinin faˁala(t) vezninde türevidir. |
|
asaf |
Tarihçe (tespit edilen en eski Türkçe kaynak ve diğer örnekler) [ Nasırüddin Rabguzi, Kısasü'l-Enbiya, 1310]Süleymān aydı: Âṣaf bu kün χutbede meni nelük yād kılmadıŋ [neden anmadın]? [ Meninski, Thesaurus, 1680]bir hekīmi feylesūf ve bir āsafi sālıh-vukūf: [İt.] Dottissimo, prudentissimo, et prattichissimo Ministro Köken Arapça Aṣf kökünden gelen āṣaf آصف "vezirlere verilen bir sıfat" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük āsaph b. Berekiya אָסַף "Tevrat'a göre Hz. Süleyman'ın bilge veziri" özel adından alıntıdır. Bu sözcük İbranice āsaph אָסַף "toplayıp bir araya getirme, özellikle ürün toplama, hasat" sözcüğünden türetilmiştir.26.08.2017 |
|
asal |
Farsça āsāl آسال Asım Ef., Burhan-ı Katı terc. sf. 24, Steingass 47.) "esas, temel" sözcüğünden alıntıdır. (Kaynak: |
|
asalak |
Türkiye Türkçesi as- fiilinden Türkiye Türkçesinde +AlAk ekiyle türetilmi olabilir; ancak bu kesin değildir. |
|
asalet |
Arapça Aṣl kökünden gelen aṣāla(t) أصالة "köklü olma, soylu olma" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça aṣila أصل "köklendi, soylu idi" fiilinin faˁāla(t) vezninde masdarıdır. |
|
asamble |
Fransızca assemblée "meclis" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Fransızca assembler "bir araya getirmek, toplamak" fiilinin geçmiş zaman fiil-sıfatı dişilidir. Bu sözcük Geç Latince yazılı örneği bulunmayan *assimulare fiilinden evrilmiştir. Geç Latince fiil Latince simulare "benzetmek, denkleştirmek" fiilinden ad+ önekiyle türetilmiştir. |
|
asansör |
Fransızca ascenseur "mekanik tırmanma aracı" sözcüğünden alıntıdır. (İlk kullanımı: 1867 Léon Edoux, Fr. mühendis.) Fransızca sözcük Fransızca ascendre "yükselmek, tırmanmak" fiilinden +(t)or ekiyle türetilmiştir. Bu sözcük Latince aynı anlama gelen adscendere fiilinden evrilmiştir. Latince fiil Latince scandere "basamak çıkmak, tırmanmak" fiilinden ad+ önekiyle türetilmiştir. |
|