âmin1 |
Arapça āmīn آمين "dua sözü" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük İbranice ve Aramice/Süryanice āmēn אָמֵן "«öyledir» (dua sözü)" sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük İbranice ve Aramice/Süryanice ˀāmen אָמֵן "emin ve sadık olma" sözcüğü ile eş kökenlidir. |
|
amin2 |
Fransızca amine "kimyada bir bileşik" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Latince ammonia sözcüğünden +in° ekiyle türetilmiştir. |
|
amip |
Fransızca amibe "tek hücreli bir canlı" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Eski Yunanca amoibḗ αμοιβή "değişken" sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Eski Yunanca ameíbō αμείβω "değişmek" fiilinden türetilmiştir. Yunanca fiil Hintavrupa Anadilinde yazılı örneği bulunmayan *h₂mei̯gʷ- (*amei̯gʷ-) "hal değiştirmek" biçiminden evrilmiştir. Bu biçim Hintavrupa Anadilinde yazılı örneği bulunmayan *mei̯-¹ "geçmek, devinmek, değişmek" kökünden türetilmiştir. |
|
amir |
Arapça Amr kökünden gelen āmir آمر "emreden" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça amara "emretti" fiilinin fāˁil vezninde etken fiil sıfatııdır. |
|
amira |
Ermenice amira ամիրա(յ) "Osmanlı devletinde Ermeni cemaat yöneticilerinin unvanı" sözcüğünden alıntıdır. Ermenice sözcük Arapça ve Türkiye Türkçesi amīr أمير "bey, emir" sözcüğünden alıntıdır. |
|
amiral |
Tarihçe (tespit edilen en eski Türkçe kaynak ve diğer örnekler) "deniz komutanı" [ Terakki - gazete, 1869]öteki devletler ile birlik olup Amerika amirallerine Cebel-i Tarık sahillerini bile göstermeyecekleri [ Cumhuriyet - gazete, 1930]Beynelmilel Boğazlar komisyonu bugün Amiral Vasıf Pş.nın riyasetinde yeni senenin ilk içtimaını aktedecektir Köken Fransızca amiral "Arap komutanı, Haçlı komutanı [11. yy], deniz komutanı [13. yy]" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Geç Latince aynı anlama gelen amiralius sözcüğünden evrilmiştir. Bu sözcük Arapça amīr al- أميرعالى "... komutanı" deyiminden alıntıdır.Daha fazla bilgi için emir2 maddesine bakınız. Ek açıklama ▪ Du Cange, Glossarium Mediae et Infimae Latinitatis sf. 1:225-226 geç Ortaçağ Latincesinde admiralius, admirallus, almiragius, amiraldus, amirarius, amiratus, amiraeus, ammiratus vb. dahil olmak üzere yirmiyi aşkın yazımla 60 dolayında metin örneği verir. En erken örnek 1098 yılına aittir. Başlangıçta "her türlü komutan" ve özellikle "Haçlı seferleri komutanı" anlamına gelen sözcük, 13. yy başlarından itibaren "deniz komutanı" anlamını kazanır. • Türk donanmasında amiral rütbesi 26/11/1934 tarihli kanunla resmen tesis edilmiştir. Benzer sözcükler amiral gemisi, koramiral, oramiral, tuğamiral, tümamiral 12.03.2018 |
|
amiyane |
Arapça ˁāmmī عامّى "avama ait, genel, bayağı" sözcüğünden +āne ekiyle türetilmiştir. Arapça sözcük Arapça ˁmm kökünden gelen ˁāmma(t) "amme, kamu, herkes" sözcüğünün nisbet halidir. |
|
amme |
Arapça ˁmm kökünden gelen ˁāmma(t) عامّة "kamu, halk, özellikle sıradan halk, avam" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça ˁamma عمّ "herkesi kapsadı, umumi idi" fiili ile eş kökenlidir. |
|
amnezi |
Fransızca amnésie "hafıza kaybı" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Eski Yunanca amnḗsis αμνήσις "unutma" sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Eski Yunanca mnḗsis μνήσις "hafıza, anımsama" sözcüğünden a(n)+ önekiyle türetilmiştir. Yunanca sözcük Eski Yunanca mnáomai μνάομαι "anımsamak, hatırlamak" fiilinden +sis ekiyle türetilmiştir. Yunanca fiil Hintavrupa Anadilinde yazılı örneği bulunmayan *mn-eh₂- (*mn-ē-) biçiminden evrilmiştir. Bu biçim Hintavrupa Anadilinde yazılı örneği bulunmayan *men-¹ "düşünmek" kökünden türetilmiştir. |
|
amnios |
Fransızca amnios "döl yatağı, embriyon kesesi" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Eski Yunanca amníon ἀµνίον "1. kuzucuk, 2. döl kesesi" sözcüğünden türetilmiştir. Bu sözcük Eski Yunanca amnós ἀµνός "kuzu" sözcüğünün küçültme halidir. |
|
amniyosentez |
İngilizce amniocentesis "döl torbasını delerek yapılan cerrahi işlem" sözcüğünden alıntıdır. İngilizce sözcük Eski Yunanca ámnion άμνιον "döl torbası" ve Eski Yunanca kéntesis κέντεσις "delme" sözcüklerinin bileşiğidir. (NOT: Yunanca sözcük Eski Yunanca kénteō "delmek, saplamak" fiilinden +sis ekiyle türetilmiştir.) |
|