aşıt |
Türkiye Türkçesi aşut "geçit" sözcüğünden evrilmiştir. Türkçe sözcük Türkiye Türkçesi aş- fiilinden Türkiye Türkçesinde +Ut ekiyle türetilmiştir. |
|
aşifte |
Farsça āşufte آشفته "aklını oynatmış, deli" sözcüğünden alıntıdır. Farsça sözcük Farsça āşuftan, aşūb آشفتن, أشوب "oynamak, kıpırdamak" fiilinin geçmiş zaman fiil-sıfatııdır. Bu sözcük Avesta (Zend) dilinde aynı anlama gelen χşufan sözcüğünden türetilmiştir. Avestaca sözcük Hintavrupa Anadilinde yazılı örneği bulunmayan *ksewbʰ- "sallanmak, oynama" biçiminden evrilmiştir. |
|
aşikâr |
Farsça āşikār veya āşkār آشكار "bilinen, belli, belirgin" sözcüğünden alıntıdır. Farsça sözcük Orta Farsça aynı anlama gelen āşkārak sözcüğünden evrilmiştir. (NOT: Bu sözcük Avesta (Zend) dilinde āviş-kāra- "belli kılmak" fiili ile eş kökenlidir. Avestaca fiil Avesta (Zend) dilinde āviş "belli, bilinen" sözcüğünden türetilmiştir. ) Avestaca sözcük Hintavrupa Anadilinde yazılı örneği bulunmayan *aw-is- biçiminden evrilmiştir. Bu biçim Hintavrupa Anadilinde yazılı örneği bulunmayan *h₂ew- (*aw-) "duymak" kökünden türetilmiştir. |
|
aşina |
Farsça āşnā veya āşinā آشنا "bilinen, tanıdık" sözcüğünden alıntıdır. Farsça sözcük Orta Farsça aynı anlama gelen āşnāg sözcüğünden evrilmiştir. Bu sözcük Orta Farsça āşnūtan, āşnāv- "duymak, algılamak, bilmek" fiilinden türetilmiştir. Orta Farsça fiil Eski Farsça ā-χşnav- "bilmek" fiilinden evrilmiştir. Eski Farsça fiil Eski Farsça ve Avesta (Zend) dilinde aynı anlama gelen χşnā-, χşnās- fiilinden ā+ önekiyle türetilmiştir. |
|
aşiret |
Arapça ˁşr kökünden gelen ˁaşīra(t) عشيرة "akraba topluluğu, boy, klan" sözcüğünden alıntıdır. |
|
aşiyan |
Tarihçe (tespit edilen en eski Türkçe kaynak ve diğer örnekler) [ Danişmend-Name, 1360]Bir dem ola āşiyān-ı χāk-dān Köken Farsça āşiyān آشيان "kuş yuvası" sözcüğünden alıntıdır. Farsça sözcük Avesta (Zend) dilinde yazılı örneği bulunmayan *ā-şyā sözcüğü ile eş kökenlidir. Bu sözcük Avesta (Zend) dilinde şyāti- "dinmek, durmak, istirahat etmek" fiilinden türetilmiştir. Avestaca fiil Hintavrupa Anadilinde yazılı örneği bulunmayan *kʷi̯eh₁- (*kʷi̯ē-) "dinmek" biçiminden evrilmiştir.Daha fazla bilgi için şad maddesine bakınız. 26.09.2017 |
|
aşk1 |
Arapça ˁşḳ kökünden gelen ˁişḳ عِشْق "şiddetle sevme, şiddetli ve yakıcı sevgi" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça ˁaşiḳa عَشِقَ "aşık oldu, sarmaştı, yapıştı" fiilinin fiˁl vezninde masdarıdır. Bu sözcük Arapça ˁaşaḳ عَشَق "sarmaşık" sözcüğü ile eş kökenlidir. Arapça sözcük Aramice/Süryanice ˁāşaḳ עָשַׁף "karışma, haşır neşir olma, bir şeyle uğraşma" sözcüğü ile eş kökenlidir. |
|
aşk2 |
Türkiye Türkçesi aş- "basmak, geçmek" fiilinden Türkiye Türkçesinde +Uk ekiyle türetilmiştir. |
|
aşkın |
Türkiye Türkçesi aş- fiilinden Yeni Türkçe +gIn ekiyle türetilmiştir. |
|
aşla|mak |
Eski Türkçe aşla- "onarmak, yamamak" fiilinden evrilmiştir. Eski Türkçe fiil Eski Türkçe aş "aşı, ek, perçin" sözcüğünden Eski Türkçe +lA- ekiyle türetilmiştir. |
|
aşna fişne |
Farsça āşnā veya āşinā آشنا "aşina, tanıdık" sözcüğünden alıntıdır. |
|